De 10 fabels over isolatie
De 10 fabels over isolatie
Fabel 1 . Buitenwanden van woningen en andere gebouwen moeten kunnen ademen. Als wanden niet meer kunnen ademen, wordt het binnen te vochtig.
De waarheid
Buitenwanden van woningen en andere gebouwen hoeven niet te kunnen ademen.
Motivering
Op zichzelf is het natuurlijk al onzin dat muren zouden kunnen ademen. Men bedoelt echter, dat er door de muren vocht uit de binnenlucht naar buiten wordt afgevoerd. De hoeveelheid vocht (waterdamp) die door wanden wordt afgevoerd, is meestal niet meer dan 2% procent van de totale hoeveelheid. De rest (98%) wordt door ventilatie naar buiten afgevoerd. Het al dan niet kunnen ademen heeft nauwelijks invloed op de vochtigheid van de binnenlucht.
Fabel 2. Een spouw, dat wil zeggen een luchtlaag tussen twee begrenzingsvlakken, isoleert goed. Isolatie in de spouw is dus overbodig.
"Een stilstaande luchtlaag isoleert goed. Het volspuiten of -schuimen van een spouw met isolatiemateriaal is dus zinloos."
De waarheid
Een luchtspouw isoleert helemaal niet goed. De isolatiewaarde van 5 cm isolatie is ongeveer 7 maal zo hoog als van een 5 cm brede "stilstaande" luchtspouw.
De lucht in een spouw staat nooit "stil", er is altijd een luchtstroming waardoor warmte wordt afgegeven. Voorts is het zo dat, bijvoorbeeld bij een spouwmuur, het warme binnenspouwblad warmte afstraalt naar het koude buitenspouwblad. Deze warmtestraling gaat dwars door die luchtlaag heen en vormt ca 80% van de totale warmteoverdracht. Vulling met een isolatiemateriaal vermindert de warmteafgifte door luchtcirculatie en straling grotendeels.
Fabel 3. Spouwen in muren mogen niet volledig worden gevuld met een isolatiemateriaal.
"Want de geventileerde spouw zorgt er voor dat:
- geen regendoorslag optreedt;
- de muur sneller droogt;
- geen inwendige condensatie plaatsvindt."
De waarheid
Spouwen in muren mogen bijna altijd volledig worden gevuld, mits door een deskundige firma en met een voor dit doel goedgekeurd materiaal.
Als aan het "mits" wordt voldaan, behoeft men voor het onder andere genoemde niet te vrezen. Inderdaad zal het buitenblad, gemiddeld genomen, wat natter zijn. Dit is echte geen bezwaar. En tenslotte: als er inwendige condensatie plaatsvindt gaat het om hele kleine hoeveelheden die geen enkel kwaad kunnen.
Fabel 4. Om de vochtigheid in de woning niet te hoog op te laten lopen, moeten ramen zoveel mogelijk dicht gehouden worden.
"Buiten is de vochtigheid in de herfst en in de winter veel hoger dan binnen. Door de ramen te openen komt deze vochtige lucht de woning binnen."
De waarheid
Om de relatieve vochtigheid binnen in de winter te verlagen moet meer geventileerd worden.
Buitenlucht voelt in de herfst en winter vaak vochtig aan, maar als gevolg van de lage temperatuur bevat deze toch maar weinig waterdamp. De binnenlucht heeft het vochtgehalte van de buitenlucht plus het woonvocht dat in huis wordt geproduceerd (koken,was drogen,planten, mensen, etc.). Als er niet genoeg wordt geventileerd, stijgt door het woonvocht het vochtgehalte van de binnenlucht. Door ventileren komt dus droge lucht naar binnen en wordt vochtige lucht afgevoerd.
Fabel 5. Spouwmuurisolatie leidt tot condensatie waardoor het behang gaat schimmelen.
"Er zijn veel gevallen bekend waarbij, na het isoleren van de spouw, condensatie is opgetreden."
De waarheid
Door spouwmuurisolatie kan geen condensatie optreden.
De vochtigheidsgraad in een woning wordt voornamelijk bepaald door de mate van ventilatie en heeft met isolatie niets te maken. Op kritieke plaatsen, zoals in hoeken achter gordijnen, lateien boven ramen en muren achter kasten kan condensatie optreden. Dat kan zich ook voordoen na het isoleren. Men zal dan ook bewust gebruik moeten (blijven) maken van ventilatieroosters, klepraampjes en mechanische ventilatie. Meer weten over spouwmuurisolatie? Klik dan hier.
Fabel 6. Vervanging van enkel glas door dubbel glas maakt dat men voorgoed gevrijwaard is van beslagen ramen
"Toepassing van dubbel glas heeft tot gevolg dat de temperatuur van de ruit aan de binnenzijde hoger wordt en daardoor geen condensatie meer optreedt."
De waarheid
Vervanging van enkele glas door dubbel glas maakt dat de kans op beslagen ramen afneemt.
Toepassing van dubbel glas heeft als gevolg dat de temperatuur van de ruit aan de binnenzijde hoger wordt, waardoor onder "normale" omstandigheden de ramen niet beslaan. Tijdelijk kan er echter wel condensatie optreden, bijvoorbeeld op het raam in de keuken tijdens het koken. Ook als er veel mensen aanwezig zijn (feestje), is het heel normaal dat de ramen beslaan.
Fabel 7. Om te zorgen voor een frisse slaapkamer, moeten de ramen liefst de hele dag open staan.
"Hoe meer frisse (buiten)lucht er in de kamer komt, des te beter en des te gezonder."
De waarheid
Een half uur luchten is in het algemeen voldoende om een vertrek weer fris te krijgen.
Fabel 8. Het heeft geen zin een deel van de woning te isoleren als de rest niet wordt geïsoleerd.
"Als slechts een deel van een woning wordt geïsoleerd, ontsnapt de warmte toch nog via de ongeïsoleerde deel. Het isoleren van een stuk muur is zinloos als niet de rest van de gevel, het dak en de vloer, wordt meegenomen en er geen dubbel glas wordt geplaatst."
De waarheid
Het isoleren van een deel van de woning vermindert de warmteverliezen door dat constructiedeel en levert energiebesparing op.
Als een deel van de constructie (bijvoorbeeld de zijgevel) wordt geïsoleerd, zal er minder warmte door dat deel verloren gaan. Het warmteverlies door niet geïsoleerde constructiedelen (bijv. de voor en de achtergevel) zal hierdoor niet toenemen; immers het temperatuurverschil tussen de binnen en buitenmuur is niet veranderd, net zo min het isolatieniveau van de constructie. De afname van het warmteverlies door de geïsoleerde constructiedelen leidt dan ook zonder meer tot minder stoken, dus energiebesparing. Tussenvloerisolatie en bodemisolatie dragen hier ook aan bij.
N.B. Het geniet de voorkeur de gehele schil van de woning te isoleren en niet enkel bepaalde geveldelen. Wanneer een muur slechts gedeeltelijk geïsoleerd wordt, kan er condensatievorming optreden op de scheiding tussen het wel en niet geïsoleerde deel met alle gevolgen van dien. Uw isolatiebedrijf kan u hierover informeren.
Fabel 9. Als een koudebrug (een deel van de constructie met een lager isolatieniveau) wordt geïsoleerd, slaat het vocht neer op andere plekken in de woning.
"Het vocht zoekt in dat geval andere plekken in de woning op en daar zal dan vervolgens condensatie of schimmelgroei optreden."
De waarheid
Bij het isoleren van koudebruggen verplaatsten de vochtproblemen zich niet naar andere plekken.
Condensatie en schimmelvorming ontstaan bij een, gedurende langere tijd, hoog vochtgehalte in de binnenlucht in combinatie met een kouder binnenoppervlak van de constructie. Het kan zijn dat de oorzaak vooral ligt in een te hoog vochtgehalte; dan is meer of verstandiger ventileren geboden of het verminderen van de hoeveelheid geproduceerd woonvocht. Als de koudebrug een te laag isolatieniveau heeft, dient deze te worden geïsoleerd, zodat de temperatuur van het oppervlak hoger wordt. Als er andere koudebruggen zijn, die een ongeveer een even slechte kwaliteit hebben, is het aan te raden ook hier maatregelen te treffen. In dat geval zijn daarmee de problemen opgelost
Fabel 10. Als je ventileert, stook je voor de mussen.
"Energie is duur; het is zonde om al die warme binnenlucht zomaar naar buiten te laten ontsnappen."
De waarheid
Onvoldoende ventileren brengt de gezondheid van de bewoners in gevaar. Het is belangrijk te ventileren. Om niet overbodig veel energie te gebruiken, moet dit met verstand gebeuren of kan men een ventilatiesysteem met warmteterugwinning aanschaffen.
In een woning wordt de lucht verontreinigd door menselijke activiteiten en in mindere mate door stoffen die uit huisraad en bouwmaterialen vrijkomen. Roken, verbrandingstoestellen (bijv. geisers zonder afvoer) en CO2-productie door de mens, vormen belangrijke bronnen van verontreiniging. Zelfs uit luchtverfrissers komen nogal eens schadelijke stoffen vrij. Ook een hoog vochtgehalte heeft invloed op de binnenlucht kwaliteit vanwege een grotere kans op de ontwikkeling van schimmels en huisstofmijt, die aanleiding kunnen geven tot allergische reacties. Voldoende ventilatie is zonder meer noodzaak voor een gezond binnenmilieu en dat kost energie. Met verstand ventileren wil zeggen altijd een zekere "basisventilatie" en op momenten dat de lucht wordt verontreinigd, extra ventileren (bijv. koken, feestjes, schilderen, roken, etc.).